Trong khi đó, Va-nha cùng khẩu đội ngồi trên xe vận tải phóng đến địa điểm do đại úy Ê-na-ki-ép ấn định. Xe khẩu đội hai vất vả lắm mới theo kịp. Hai xe phóng, bụi mù trời. Vậy mà trung sĩ Mát-vê-ép, theo thói quen luôn luôn đứng trên xe, thỉnh thoảng lấy báng súng đập vào buồng lái, kêu lớn:
- Sao thế, Cô-xcha! Phóng nhanh lên! Nhanh lên! Nhanh lên! ]
Khẩu pháo, móc vào xe cùng với hòm đạn lắc lư và nhảy cẫng như đồ chơi trẻ con. Đến các chỗ ngoặt các chiến sĩ lảo đảo ngả nghiêng. Mũ sắt đập vào nhau, người nọ túm tay người kia. Nhưng không ai cười. Cũng không thấy những câu đùa cợt thường được nghe trong những trường hợp tương tựu.
Bộ mặt của họ trông khắc khổ, không động đậy, tựa chừng khắc bằng gỗ. Trong ánh sáng ảm đạm của buổi sáng lộng gió, những chiếc mũ sắt màu xanh lá cây đội sụp xuống ngang mắt hình như đen xẫm lại.
Va-nha không biết khẩu đội đi đâu. Anh em dời vị trí nhanh đến nỗi cậu bé không kịp hỏi han ai. Cậu chỉ biết khẩu đội được điều ra trận địa, ở đó trận đánh đã bắt đầu mà họ sẽ phải tham gia bằng một hành động khác thường, xưa nay chưa có.
Bị lôi cuốn bởi không khí căng thẳng và nóng lòng chờ đợi chung, Va-nha ngồi, một tay nắm chặt lấy mép ghế dài, một tay luôn luôn thọc vào túi, nắm chiếc lắc-lê.
Miệng cậu mím lại, đôi mắt nghiêm trang, thăm dò nhìn quanh, còn bộ mặt nhỏ bé, lại càng nhỏ bé hơn, thon thả hơn dưới chiếc mũ sắt lớn, cũng như các chiến sĩ khác, hình như khắc bằng gỗ.
Đi tắt qua ruộng vườn cày sới khoảng hai cây số, xe bắt đầu xuống dốc. Ở đây, một chiến sĩ to lớn chạy lại đón xe, từ đằng xa đã giơ tay lên trời ra hiệu.
Xe trước đi chậm lại một chút. Chiến sĩ nhảy lên bậc.
- Nhanh lên!-anh vội vàng dục người lái, cánh tay khổng lồ, đen thui chỉ hướng đi.-Mở hết tốc độ, không được đỗ. Phải qua nhanh ngọn đồi kia. Thấy chưa? Súng cối của chúng bắn được tới đó.
Người lái gạt mạnh côn, két nước sì khói, xe gầm gừ trèo dốc.
- Tình hình ở đó thế nào?-trung sĩ Mát-vê-ép hỏi chiến sĩ dẫn đường đứng ở bậc xe để chỉ hướng.
- Chúng dùng cả một tiểu đoàn đánh hai đại đội ta. Vất đấy! Bộ binh yêu cầu pháo.
- Đơn vị bộ binh nào?
- A-khun-ba-ép.
Trung sĩ Mát-vê-ép gật gù thông cảm:
- Được, sẽ cho biết tay.
Va-nha nhìn người chiến sĩ và nhận ra đó là Bi-đên-cô.
- Chú Bi-đên-cô!-cậu vui vẻ gọi.-Cháu cũng ở đây. Làm nhiệm vụ số sáu. Cháu có lắc-lê riêng để vặn ống. Lắc-lê đây này!
Cậu bé rút lắc-le ở túi ra. Nhưng Bi-đên-cô không nhìn thấy Va-nha. Đúng lúc đó, xe tiến vào vùng nguy hiểm và mở hết tốc độ. Người lái xe càng ấn mạnh bàn đạp, nghiến răng lầm bầm chửi rủa, giận dữ kéo cần.
Bốn viên đạn đồng thời nổ xung quanh xe. Vì hom đạn xủng xoảng, vì tiếng động cơ xe gầm lên, vì pháo nẩy lên nẩy xuống ầm ầm khi qua những gò đống, cậu bé không nghe thấy tiếng đạn bay, đạn nổ. Bỗng nhiên, cậu chỉ thấy một đám đất đen xì, từ mặt đống khoai tây tung bổng lên trời. Cậu cảm thấy mình bị một luồng hơi đẩy.
Tuy vậy, bốn viên đạn nổ khá xa nên không gây thiệt hại. Một phút sau, xe vượt qua nơi nguy hiểm và xuồng dốc, còn đỉnh đồi ở đằng sau thì đã bị một đám mây khói đạn xám thẫm bao phủ.
- Thế nào chúng cũng bắn phá khoảng trống đó đến chiều cho mà xem!-Mát-vê-ép khinh khỉnh nhận xét và lấy tay xoa bộ ria và mớ tóc mai để theo kiểu “Xê-ba-xtô-pôn” diện của mình, hình như muốn xem nó có bị sức nổ vặt trụi không.
- Đứng lại!-Bi-đên-cô nói.
Xe quay ngoặt lại để hướng nòng súng về phía địch rồi đứng bặt. Các pháo thủ nhảy xuống đất, tháo hòm đạn, khỏi khẩu pháo. Lúc đó, Bi-đên-cô trông thấy Va-nha:
- À, bé chăn bò! Chú mày ở đây à?
Hai bàn tay khỏe mạnh của anh ôm lấy cậu bé, nhấc cậu khỏi thành xe cao đặt xuống đất.
- Chú Bi-đên-cô, chú xem đây này!-Va-nha hăng hái kêu lên, chìa cho anh trinh sát thấy chiếc lắc-lê.
- Chà, cái chú pháo thủ lão luyện này!
Bi-đên-cô sung sướng nhìn cậu bé và đồng thời, lòng đượm một chút ghen tị, anh soi mói nhìn xe các pháo thủ có hoàn thiện được gì cho cái hình thức bề ngoài của chú em nuôi ngày trước của mình không. Chỉ có một điều hơn là các pháo thủ đã kiếm cho cậu bé một chiếc mũ sắt làm cho Va-nha giống lính cũ hơn. Còn lại thì vẫn như trước. Nhưng quân phục không còn nhẫy bóng nữa mà đã nhăn nhúm, sờn bạc. Ủng đã có những vết nhăn sâu và sụn xuống. Ống tay áo khoác dài có một chỗ hoen dầu mỡ.
Trong thâm tâm, Bi-đên-cô thấy thích thú vì chú bé đáng yêu của mình có phong thái chiến đấu hơn.
Tuy vậy, không ghìm được mình, anh càu nhàu;
- Sao mà tả tơi, như vớt ở đống bùn lên thế!… Không biết xấu hổ!
- Chú ạ, không phải tại cháu. Có khi phải để nguyên quần áo nằm ngay xuống đất, cạnh pháo.
- Cạnh pháo!-Bi-đên-cô chua sót nói.-Ở cánh mình, chú mày sạch sẽ là thế! Nhưng dù sao cũng phải giữ gìn quần áo cấp phát cho tốt.
Va-nha hiểu rằng Bi-đên-cô nói chỉ để mà nói. Cậu cảm thấy Bi-đên-cô vẫn yêu quý mình như trước. Ấm áp trong lòng, cậu muốn kể cho Bi-đên-cô nghe tất cả những sự việc vui mừng và quan trọng đã xảy ra trong thời gian gần đây: nào là bản thân đã được bắn súng một lần, nào là hôm qua được giao nhiệm vụ số sáu, nào là đại úy Ê-na-ki-ép đã nhận cậu là con nuôi và đã báo cáo sư đoàn.
Cậu còn muốn hỏi thăm chú Goóc-bu-nốp, muốn biết tun tức mới trong đơn vị trinh sát, những chiến lợi phẩm mới của họ.
Nhưng cậu chẳng kịp hỏi gì. Trận đánh đang sôi sục chung quanh. Thì giờ là vàng ngọc, không thể nói chuyện nhiều.
Chỉ trong vòng một phút rưỡi, xe và hòm đạn đã được tháo ra khỏi pháo. Trung sĩ Mát-vê-ép hô một khẩu lệnh, từ xưa đến nay Va-nha chưa từng nghe:
- Kéo pháo!
- Sao thế, Cô-xcha! Phóng nhanh lên! Nhanh lên! Nhanh lên! ]
Khẩu pháo, móc vào xe cùng với hòm đạn lắc lư và nhảy cẫng như đồ chơi trẻ con. Đến các chỗ ngoặt các chiến sĩ lảo đảo ngả nghiêng. Mũ sắt đập vào nhau, người nọ túm tay người kia. Nhưng không ai cười. Cũng không thấy những câu đùa cợt thường được nghe trong những trường hợp tương tựu.
Bộ mặt của họ trông khắc khổ, không động đậy, tựa chừng khắc bằng gỗ. Trong ánh sáng ảm đạm của buổi sáng lộng gió, những chiếc mũ sắt màu xanh lá cây đội sụp xuống ngang mắt hình như đen xẫm lại.
Va-nha không biết khẩu đội đi đâu. Anh em dời vị trí nhanh đến nỗi cậu bé không kịp hỏi han ai. Cậu chỉ biết khẩu đội được điều ra trận địa, ở đó trận đánh đã bắt đầu mà họ sẽ phải tham gia bằng một hành động khác thường, xưa nay chưa có.
Bị lôi cuốn bởi không khí căng thẳng và nóng lòng chờ đợi chung, Va-nha ngồi, một tay nắm chặt lấy mép ghế dài, một tay luôn luôn thọc vào túi, nắm chiếc lắc-lê.
Miệng cậu mím lại, đôi mắt nghiêm trang, thăm dò nhìn quanh, còn bộ mặt nhỏ bé, lại càng nhỏ bé hơn, thon thả hơn dưới chiếc mũ sắt lớn, cũng như các chiến sĩ khác, hình như khắc bằng gỗ.
Đi tắt qua ruộng vườn cày sới khoảng hai cây số, xe bắt đầu xuống dốc. Ở đây, một chiến sĩ to lớn chạy lại đón xe, từ đằng xa đã giơ tay lên trời ra hiệu.
Xe trước đi chậm lại một chút. Chiến sĩ nhảy lên bậc.
- Nhanh lên!-anh vội vàng dục người lái, cánh tay khổng lồ, đen thui chỉ hướng đi.-Mở hết tốc độ, không được đỗ. Phải qua nhanh ngọn đồi kia. Thấy chưa? Súng cối của chúng bắn được tới đó.
Người lái gạt mạnh côn, két nước sì khói, xe gầm gừ trèo dốc.
- Tình hình ở đó thế nào?-trung sĩ Mát-vê-ép hỏi chiến sĩ dẫn đường đứng ở bậc xe để chỉ hướng.
- Chúng dùng cả một tiểu đoàn đánh hai đại đội ta. Vất đấy! Bộ binh yêu cầu pháo.
- Đơn vị bộ binh nào?
- A-khun-ba-ép.
Trung sĩ Mát-vê-ép gật gù thông cảm:
- Được, sẽ cho biết tay.
Va-nha nhìn người chiến sĩ và nhận ra đó là Bi-đên-cô.
- Chú Bi-đên-cô!-cậu vui vẻ gọi.-Cháu cũng ở đây. Làm nhiệm vụ số sáu. Cháu có lắc-lê riêng để vặn ống. Lắc-lê đây này!
Cậu bé rút lắc-le ở túi ra. Nhưng Bi-đên-cô không nhìn thấy Va-nha. Đúng lúc đó, xe tiến vào vùng nguy hiểm và mở hết tốc độ. Người lái xe càng ấn mạnh bàn đạp, nghiến răng lầm bầm chửi rủa, giận dữ kéo cần.
Bốn viên đạn đồng thời nổ xung quanh xe. Vì hom đạn xủng xoảng, vì tiếng động cơ xe gầm lên, vì pháo nẩy lên nẩy xuống ầm ầm khi qua những gò đống, cậu bé không nghe thấy tiếng đạn bay, đạn nổ. Bỗng nhiên, cậu chỉ thấy một đám đất đen xì, từ mặt đống khoai tây tung bổng lên trời. Cậu cảm thấy mình bị một luồng hơi đẩy.
Tuy vậy, bốn viên đạn nổ khá xa nên không gây thiệt hại. Một phút sau, xe vượt qua nơi nguy hiểm và xuồng dốc, còn đỉnh đồi ở đằng sau thì đã bị một đám mây khói đạn xám thẫm bao phủ.
- Thế nào chúng cũng bắn phá khoảng trống đó đến chiều cho mà xem!-Mát-vê-ép khinh khỉnh nhận xét và lấy tay xoa bộ ria và mớ tóc mai để theo kiểu “Xê-ba-xtô-pôn” diện của mình, hình như muốn xem nó có bị sức nổ vặt trụi không.
- Đứng lại!-Bi-đên-cô nói.
Xe quay ngoặt lại để hướng nòng súng về phía địch rồi đứng bặt. Các pháo thủ nhảy xuống đất, tháo hòm đạn, khỏi khẩu pháo. Lúc đó, Bi-đên-cô trông thấy Va-nha:
- À, bé chăn bò! Chú mày ở đây à?
Hai bàn tay khỏe mạnh của anh ôm lấy cậu bé, nhấc cậu khỏi thành xe cao đặt xuống đất.
- Chú Bi-đên-cô, chú xem đây này!-Va-nha hăng hái kêu lên, chìa cho anh trinh sát thấy chiếc lắc-lê.
- Chà, cái chú pháo thủ lão luyện này!
Bi-đên-cô sung sướng nhìn cậu bé và đồng thời, lòng đượm một chút ghen tị, anh soi mói nhìn xe các pháo thủ có hoàn thiện được gì cho cái hình thức bề ngoài của chú em nuôi ngày trước của mình không. Chỉ có một điều hơn là các pháo thủ đã kiếm cho cậu bé một chiếc mũ sắt làm cho Va-nha giống lính cũ hơn. Còn lại thì vẫn như trước. Nhưng quân phục không còn nhẫy bóng nữa mà đã nhăn nhúm, sờn bạc. Ủng đã có những vết nhăn sâu và sụn xuống. Ống tay áo khoác dài có một chỗ hoen dầu mỡ.
Trong thâm tâm, Bi-đên-cô thấy thích thú vì chú bé đáng yêu của mình có phong thái chiến đấu hơn.
Tuy vậy, không ghìm được mình, anh càu nhàu;
- Sao mà tả tơi, như vớt ở đống bùn lên thế!… Không biết xấu hổ!
- Chú ạ, không phải tại cháu. Có khi phải để nguyên quần áo nằm ngay xuống đất, cạnh pháo.
- Cạnh pháo!-Bi-đên-cô chua sót nói.-Ở cánh mình, chú mày sạch sẽ là thế! Nhưng dù sao cũng phải giữ gìn quần áo cấp phát cho tốt.
Va-nha hiểu rằng Bi-đên-cô nói chỉ để mà nói. Cậu cảm thấy Bi-đên-cô vẫn yêu quý mình như trước. Ấm áp trong lòng, cậu muốn kể cho Bi-đên-cô nghe tất cả những sự việc vui mừng và quan trọng đã xảy ra trong thời gian gần đây: nào là bản thân đã được bắn súng một lần, nào là hôm qua được giao nhiệm vụ số sáu, nào là đại úy Ê-na-ki-ép đã nhận cậu là con nuôi và đã báo cáo sư đoàn.
Cậu còn muốn hỏi thăm chú Goóc-bu-nốp, muốn biết tun tức mới trong đơn vị trinh sát, những chiến lợi phẩm mới của họ.
Nhưng cậu chẳng kịp hỏi gì. Trận đánh đang sôi sục chung quanh. Thì giờ là vàng ngọc, không thể nói chuyện nhiều.
Chỉ trong vòng một phút rưỡi, xe và hòm đạn đã được tháo ra khỏi pháo. Trung sĩ Mát-vê-ép hô một khẩu lệnh, từ xưa đến nay Va-nha chưa từng nghe:
- Kéo pháo!