Kinh Nghiệm Học Tiếng Nga : Bạn Hỏi Tôi Đáp

"Ngày xưa anh học ngoại ngữ như thế nào?", đó là câu rất nhiều người hỏi. Vậy tôi xin được chia sẻ một vài điều như sau.
Ngày trước tôi học một trường đại học trên TN. Nhập học năm 2004, đến năm 2006 thì bắt đầu tự học ngoại ngữ. Ngày đó chỗ tôi mới có internet (mạng dial-up), đến điện cũng có thể nói là một thứ xa xỉ vì một tuần cắt vài lần, vài ngày là chuyện bình thường. Nơi tôi ở cách xa trung tâm, đi 10 cây số mới có một hiệu bán sách ngoại ngữ. Một mình tự học không thầy cô, không bạn bè, như người lần mò trong đêm tối. Vậy tôi học như thế nào?
1. Học từ sách.
Đây là nguồn học duy nhất của ngày ấy. Hồi đó tôi phải tiết kiệm từng đồng tiền ăn sáng để mua sách. Tôi lọc cọc đạp xe đến hiệu sách nhiều lần nhưng hầu như lần nào đến cũng chỉ đứng xem chứ không dám mua. Quyển nào quyết định mua cũng phải đắn đo cân nhắc kỹ lắm. Và mua về rồi thì phải đọc cho nát nó ra. Tôi quan niệm sách nào cũng cho ta kiến thức nên không đi theo một giáo trình cụ thể nào cả. Miễn là tôi thấy cuốn đó trình bày dễ hiểu, hợp với trình độ của mình là tôi mua. Về sau tôi nhận đi dạy gia sư, ôn thi đại học môn tiếng Anh. Dù phải đạp xe đi dạy xa với thu nhập ít ỏi nhưng nó cũng đủ để thoả mãn thú mua và đọc sách của tôi.
2. Học từ những người bạn.
Tôi nhớ đến khoảng năm 2007 thì trường tôi bắt đầu nhận các sinh viên nước ngoài nói tiếng Anh của chương trình GAP đến thực tập tại trường. Lúc đầu tôi luôn băn khoăn không hiểu mấy bạn nước ngoài đó họ chọn đâu không chọn lại chọn cái nơi khỉ ho cò gáy thực tập làm gì. (Xin lỗi các bạn TN, thật sự là hồi đó tôi rất chán nơi ấy ). Về sau tôi biết họ muốn đến để xem và trải nghiệm cuộc sống nơi xa đô thị ở một đất nước còn lạc hậu thì như thế nào. Tôi lập tức phấn chấn hơn, chủ động tìm đến họ để giao lưu, kết bạn. Họ không chỉ là những người giúp tôi hoàn thiện hơn kỹ năng nghe nói tiếng Anh. Họ còn cho tôi kiến thức, cho tôi thêm cảm hứng để mơ về một ngày cũng được đi đây đi đó, đến các miền đất mới như họ.
2007 cũng là năm tôi bắt đầu học tiếng Trung. Thời gian này rất khó khăn vì tôi chỉ toàn học trong sách. Rồi hè năm đó dù nợ nhiều môn nhưng tôi quyết định không ở trường đăng ký học thêm mà lại về Hà Nội. Thế rồi gần như ngày nào tôi cũng lang thang đến các trường như đại học ngoại ngữ thuộc đại học quốc gia Hà Nội và đại học Hà Nội (Ngày đó là đại học ngoại ngữ Hà Nội) để tìm sinh viên Trung Quốc, chủ động làm quen và xin học hỏi. Một tháng hè tôi gầy rộc đi, chi phí đi lại các kiểu cũng tốn kém nhưng đổi lại là tôi học được thật nhiều từ họ. Ngày đi tìm bạn bè giao lưu, tối về lại ngồi đọc sách, cặm cụi học từ điển. Đến 2008 thì có một đoàn sinh viên Trung Quốc đến trường tôi học. Thời cơ này tôi không thể bỏ lỡ nên đã dành nhiều thời gian ở bên họ, hai bên dạy tiếng cho nhau, kết quả là tiếng Trung của tôi đã tiến xa đến mức tôi không nhận ra chính mình.
Đến 2009 tôi bắt đầu ngó đến tiếng Nhật. Hành trình vẫn là mua sách về học nhưng lúc này các xóm trọ đã bắt đầu lắp đặt internet ADSL. Tôi chuyển xóm trọ tới một nơi có mạng và bắt đầu tự học từ mạng. Internet quả là một kho tàng vĩ đại. Chiêm ngưỡng kiến thức mọi người post lên trên đó tôi sung sướng như Alibaba rơi vào hang chứa kho báu vậy. Vừa tải vừa đọc tài liệu trên đó, tôi mày mò tìm vào những diễn đàn đối thoại như Paltalk, nơi mọi người chia thành từng room và nói chuyện với nhau và tất nhiên có rất nhiều room ngoại ngữ. Thời gian này tôi được giúp đỡ nhiều bởi những người Nhật và những người bạn học tiếng Nhật trên mạng. Một quãng đời ngồi bên máy tính mà thấy như mình đi cả thế giới. Đến bây giờ ngẫm lại vẫn thấy bồi hồi.
Một mình tôi đi trong nghịch cảnh, theo đuổi cái mình đam mê trong khi mọi người đều phản đối, mọi thứ đều chống lại tôi. Thế nhưng ở đâu có ý chí, ở đó có con đường...

3.Tận dụng sự tương đồng của các ngôn ngữ để học nhanh hơn.
2010, lần đầu tiên tôi nhìn thấy bảng chữ cái tiếng Hàn. Qua tìm hiểu sơ bộ tôi nhận thấy tiếng Hàn có rất nhiều điểm tương đồng về ngữ pháp và từ vựng với tiếng Nhật (cũng như sự tương đồng về Hán tự giữa tiếng Nhật và tiếng Trung). Bảng chữ cái tiếng Hàn về cơ bản đa dạng hơn tiếng Nhật và giải quyết được rất nhiều sự bất tiện trong ngôn ngữ mà bảng chữ cái tiếng Nhật không làm được. Hangul giúp giảm thiểu việc tạo ra những từ đồng âm khác nghĩa, giúp rút ngắn từ vựng và từ đó loại bỏ hoàn toàn sự xuất hiện của Hán tự trong tiếng Hàn. Tóm lại là nhiều nét tương đồng nhưng dễ hơn tiếng Nhật. Đây rõ ràng là một lợi thế mà tôi cảm thấy mình cần phải tận dụng. Như khi tiếp cận các ngôn ngữ khác, tôi lại nghe ngóng xem quanh mình có chỗ nào có người Hàn không để tìm đến giao lưu. Thế rồi tôi biết một vài người Hàn Quốc đến thành phố Thái Nguyên với mục đích truyền giáo. Dù không có nhu cầu theo tôn giáo của họ nhưng tôi vẫn chủ động làm quen, kết bạn và giữ liên lạc với họ, hàng tuần đạp xe 10 cây số lên thành phố giao lưu với họ, vừa là để học tiếng vừa là để tìm hiểu thêm về văn hoá Hàn Quốc. Họ đều là những người chị người anh rất thân thiện và đã giúp đỡ tôi rất nhiều. Một vài lợi thế đó khiến tôi học tiếng Hàn rất nhanh. Cùng năm đó có 2 vợ chồng giáo sư Hàn Quốc đến trường tôi nghiên cứu, giảng dạy. Họ mở một lớp tiếng Hàn (miễn phí) cho sinh viên của trường học, và tôi xung phong đi trợ giảng. Nhưng rồi thấy tốc độ học của lớp quá chậm nên tôi ngừng đến lớp và dành thời gian ôn luyện ở nhà, thỉnh thoảng lại viết bài nhờ giáo sư chữa cho.
4. Dù thế nào cũng không bỏ cuộc.
2010 thật sự là một năm cực kỳ bận rộn và khó khăn đối với tôi. Lúc này cùng một lúc tôi phải duy trì học cả 4 ngoại ngữ Anh, Trung, Nhật, Hàn, lại phải lo trả nợ các môn chuyên ngành tự động hoá mà tôi đang theo học ở trường. Năm đó bạn bè cùng khoá đa phần đã ra trường, tôi đang học với khoá dưới và có nguy cơ phải xuống học với những khoá dưới nữa. Áp lực từ nhà trường, từ gia đình và bè bạn đè nặng trên vai. Bố mẹ tôi hết gọi điện rồi lại lên tận xóm trọ thăm tôi, không biết bao nhiêu lần yêu cầu tôi bỏ hẳn ngoại ngữ để tập trung học chuyên ngành mà ra trường. Những cuốn sách ngoại ngữ tôi mua bất kể là sách học hay tiểu thuyết đều bị bố mẹ tôi yêu cầu thiêu huỷ. Thời gian này nhiều lúc tôi đã thấy rất đuối cả về sức lực lẫn tinh thần, muốn tạm dừng lại, thậm chí là bỏ cuộc. Hẳn nhiều người cũng nghĩ là tạm thời không học, sau này ra trường rồi học lại cũng chưa muộn. Nhưng rồi chỉ bỏ ngoại ngữ được vài bữa là tôi lại thấy trong lòng không yên. Ngoại ngữ thật ra cũng như các môn công phu khác. Nếu bạn bẵng đi một thời gian không động tới nó thì chắc chắn bạn sẽ quên. Rồi sau này nhặt lại những gì mình đã làm rơi vãi thì thật vất vả và tốn thời gian. Mỗi lần định bỏ một ngôn ngữ nào đó là tôi lại nghĩ tới mục đích ban đầu khi mình tiếp cận với nó, nghĩ tới công sức và tiền bạc đã bỏ ra vì nó, nghĩ tới những khó khăn vất vả mà mình đã trải qua để từ từ chinh phục nó cho đến thời điểm hiện tại. Ngôn ngữ là đam mê, là sự sống của tôi. Tôi không thể bỏ nó vì bất cứ lý do gì. Thôi thì một liều ba bảy cũng liều. Cứ phân thời gian ra mà học các môn cả ngoại ngữ lẫn chuyên ngành, rồi đến đâu thì đến.
5. Học mọi nơi, mọi lúc.
Khi áp lực phải phân bổ thời gian đè nặng lên tôi thì cũng là lúc tôi hiểu rằng mình phải tận dụng từng phút, từng giây để phân bổ cho việc học. Có nhiều lúc bạn nghĩ mình đã bỏ thời gian ra làm cái này, cái kia trong ngày thì sẽ không còn thời gian rảnh mà làm những cái khác nữa. Nhưng thật ra nếu để ý bạn sẽ thấy thời gian rảnh của bạn, tuy không liên tục liền mạch, vẫn có khá nhiều. Tôi đã cố gắng học vào mọi lúc, ở mọi nơi có thể. Trên đường đi lúc nào cũng đeo tai nghe để học nghe (cái này hẳn nhiều người nhìn thấy và vẫn còn nhớ ). Nghỉ 5 phút giữa giờ cũng lôi sổ ghi từ vựng ra học. Trong lúc pha cà phê, tắm rửa, giặt giũ cũng lẩm nhẩm trong đầu những gì mình đã học được. Lúc duy nhất không học có lẽ là lúc ngồi uống bia nghe nhạc vàng với bạn bè anh em Những ai ở xóm trọ hẳn đều có thời gian thầm trách tôi không nhiệt tình, được mời cũng chỉ uống một chén rượu hay một cốc bia rồi cáo từ. Thật ra tôi cũng rất muốn ngồi lâu với mọi người, nhưng vì còn phải tranh thủ thời gian và sự tỉnh táo để về phòng đóng cửa học bài nên đành có lỗi với anh em vậy. Cứ tích luỹ từng khoảng thời gian nhỏ như thế, tôi vẫn duy trì được việc học các ngoại ngữ và cố gắng đảm bảo không ra trường quá muộn.

6. Chất lượng hơn số lượng.
2011 khổ tận cam lai. Với nỗ lực của bản thân cùng sự giúp đỡ của nhiều người cộng một chút may mắn, tôi đã lần lượt thi qua hàng loạt môn chuyên ngành với số điểm đủ để hoàn thành chỉ tiêu. Ra trường, một việc rất bình thường với những sinh viên khác nhưng lại là kỳ công đối với tôi. Lúc này tôi biết chắc chắn mình sẽ ra được trường nên sống rất vui vẻ. Đó có thể nói là khoảng thời gian thần tiên nhất của đời tôi. Khởi đầu một ngày là cà phê và âm nhạc. Kết thúc một ngày là âm nhạc và bia. (Đoạn này tạm dừng một tí để hồi tưởng rồi mới viết tiếp :3 ^^). Chẳng còn gì phải lo nghĩ, từ nay tôi có thể tập trung hoàn toàn cho ngoại ngữ và các sở thích. Ban ngày thì lo học thêm kiến thức, tối về thì mở các lớp dạy ngoại ngữ để kiếm thêm thu nhập. Lúc này tôi bắt đầu tiếp cận với tiếng Pháp, dự định sẽ học thật tốt nó trước khi ra trường. Tôi đồ rằng bốn môn Anh, Trung, Nhật, Hàn của mình hiện tại đã giao tiếp ổn, xem phim đọc báo cũng tạm hiểu, lại đi làm phiên dịch cho nhà trường, hẳn cũng khá rồi, không cần chú trọng nữa nên lúc này dành thời gian cho một ngôn ngữ mới là hợp lý. Tôi đã nhầm.
Trong một lần về chơi nhà tôi có gặp một chú hàng xóm, vì biết tôi biết tiếng Trung nên có nhờ tôi dịch hộ cái đơn thuốc viết bằng tiếng Trung. Nhìn những con chữ lạ hoắc đại diện cho các vị thuốc nhảy múa trước mắt mình mà tôi thấy nóng bừng mặt. Đến lúc này tôi mới nhận ra rằng những gì mình biết mới chỉ là phần nổi của tảng băng. Với một người tạm gọi là có năng khiếu như tôi thì để nói một ngôn ngữ có thể không khó nhưng để thông thạo ngôn ngữ đó trong mọi ngóc ngách, lĩnh vực thì quả không dễ chút nào. Tôi mới chỉ học được cái phần tham bác hời hợt chứ phần uyên thâm thì chẳng có gì. Như thế này chỉ đủ để giễu võ dương oai chứ sau này mà vào việc làm dính các thuật ngữ thì hỏng mất. Tôi phải xem lại chính mình. Tôi dừng kế hoạch học các ngoại ngữ mới lại để nghiên cứu kỹ hơn từng ngôn ngữ mà mình đã học. Quả nhiên càng học càng thấy ngôn ngữ đó mở rộng ra, có cảm giác như mình đang bơi giữa đại dương, lại càng thấy mình dốt nát chẳng biết gì. Danh xưng Trung thần thông mà kiến thức chỉ như bần nông, thật đáng xấu hổ. Thôi, từ nay chẳng cần lên kế hoạch mà học tới 9,10 thứ tiếng làm gì. Chỉ cần học thật rộng, thật sâu những thứ tiếng mình đã từng học là được rồi. Cuối năm đó tôi chính thức ra trường.

7. Tự bán thời gian cho chính mình để mua kiến thức.
Quãng thời gian khi bắt đầu đi làm là thực sự rất khó khăn với tôi. Vào công ty, tiếp xúc với hàng loạt kiến thức mới tôi lại càng thấy mình nhỏ bé. Thêm vào đó tôi phải thay đổi thói quen. Ngày xưa không phải đi làm thì chỉ ở nhà học học và học, mỗi ngày phải nạp vào đầu bao nhiêu kiến thức, nếu vì lý do nào đó mà không nạp được thì thấy bứt rứt khó chịu và phải nạp bù vào một ngày khác. Khi đi làm vì không thể duy trì được thói quen đó nên tôi cảm thấy không thoải mái. Trong 2 năm từ cuối 2011 đến cuối 2013 tôi không học được gì nhiều vì bộn bề công việc. Trong khi đó thu nhập cũng chỉ nhàng nhàng mức trung bình. Sau cùng, tháng 5 năm 2013 tôi quyết định bỏ công ty để đi làm tự do như hiện tại. Tôi nhận thấy thu nhập của việc đi làm tự do cao hơn vài lần so với làm cố định. Nó cho phép tôi chỉ cần làm một thời gian ngắn là đủ mức thu nhập để chỉ tiêu cho cả những khoảng thời gian sau. Nay đây mai đó cũng giúp tôi học được nhiều từ các công ty tôi từng làm cho, cũng như từ những người tôi đã gặp. Nói cách khác, tôi bán ít thời gian cho người khác để lấy tiền, rồi bán nhiều thời gian cho chính mình để lấy kiến thức. Tôi chưa bao giờ trượt trong các cuộc phỏng vấn đa ngữ. Đi phỏng vấn tôi chưa bao giờ gặp ứng viên thứ hai. Tham gia dịch nhiều dự án lớn tôi lại càng có thêm kinh nghiệm. Càng nhiều kinh nghiệm và kiến thức thì tôi lại càng bán được thời gian của mình cho thiên hạ với giá cao hơn, từ đó rút ngắn được khoảng thời gian đi làm và dành ra được nhiều thời gian để nghiên cứu thêm các ngôn ngữ mới...
Kết: Chủ động là chìa khóa của mọi vấn đề.
Tất cả quá trình tự học của tôi đều xuất phát từ sự chủ động. Chủ động chọn cho mình con đường, chủ động mua sách, chủ động làm quen với người nước ngoài, chủ động tìm cách dung hòa với môi trường và tận dụng từng lợi thế nhỏ nhất... Có người nói tôi may mắn vì tại từng thời điểm quyết định thì lại có người xuất hiện để giúp đỡ. Tôi công nhận, nhưng phải khẳng định rằng đó không phải là điều quyết định. Nếu họ không xuất hiện thì tôi cũng sẽ đi tìm và sẽ tìm thấy họ thôi, như cái cách tôi bỏ học kỳ hè để về Hà Nội tìm bạn ngoại quốc hay cái cách tôi lần mò trên internet tìm bạn cùng giao lưu. Mỗi người có một con đường, một cách học. Phương pháp, kinh nghiệm của người này chưa chắc đã ứng dụng được cho người khác vì mỗi người lại có tư chất, điều kiện và quyết tâm khác nhau nên tất cả những gì tôi viết ở đây xin mọi người chỉ để tham khảo. Tuy nhiên có một điều này tôi tin là mẫu số chung cho tất cả. Nếu bạn thật sự thích một cái gì đó, thật sự đam mê nó và bất chấp tất cả để làm nó thì dù bạn là ai, ở đâu, trong điều kiện thế nào thì bạn cũng sẽ tìm ra con đường để làm tốt nó. Cố lên!

Tác giả :3T
Bài viết mang tính chất tham khảo cho bạn đọc với tất cả các ngoại ngữ .

"Công việc dịch đa ngữ có vẻ nhiều và thù lao trả cũng rất cao nhưng tại sao lại chẳng mấy ai đáp ứng được yêu cầu? Tại sao để giỏi được nhiều ngoại ngữ lại khó khăn đến vậy?". Những câu hỏi như thế này mỗi khi được hỏi tôi đều không dám trả lời vì sợ mang cái nhìn chủ quan của mình vào bài viết. Nhưng vì được hỏi nhiều nên tối nay xin mạn phép mọi người viết vài cái gạch đầu dòng về vấn đề này vậy. Bài viết chủ yếu áp dụng cho những người đã thành thạo một ngoại ngữ và đang tiến đến học ngoại ngữ thứ hai nhưng ai chưa biết gì mà có ý định học nhiều ngôn ngữ thì cũng có thể lấy làm tham khảo.

Nguyên nhân thứ nhất là do thiếu quyết tâm với ngoại ngữ thứ hai. Ở Việt Nam giỏi được một ngoại ngữ đã là khó. Ngoại ngữ là lĩnh vực mà khi muốn chinh phục thì ta cần phải có môi trường, điều này không phải bàn cãi. Việt Nam không giống các quốc gia Châu Âu, nơi mà các nước tiếp giáp đi lại tự do với nhau, các ngôn ngữ chung gốc La Tinh nên việc nói được tiếng của nhau với họ cũng không phải là chuyện đáng ngạc nhiên. Việc học ngoại ngữ ở Việt Nam còn khó khăn là do môi trường thực hành ít ỏi, học viên bị phụ thuộc nhiều vào trình độ của giáo viên, trong khi giáo viên thì mỗi người một kiểu. Học được một thứ tiếng đã tốn bao nhiêu thời gian, tiền bạc, công sức rồi. Tưởng tượng tới việc đem cái khối lượng ấy nhân lên gấp hai, gấp ba hay gấp nhiều lần thì chắc chẳng mấy ai làm nổi. Thực tế là rất nhiều người đã nản chí và bỏ cuộc khi bắt đầu ngoại ngữ thứ hai được một thời gian ngắn.
Nguyên nhân thứ hai là do tâm thế khi bắt đầu một ngoại ngữ mới. Thường khi đã thành thạo một ngoại ngữ nào đó thì người ta hay xuất hiện tâm lý tự hào vì đã dùng được ngoại ngữ đó. Sự tự hào này là rào cản cho việc học ngoại ngữ thứ hai vì khi đó tâm lý người ta không còn là tâm lý "không có gì để mất" nữa mà là "được thì được không thì thôi". Bản thân tôi khi học một ngoại ngữ mới tôi bao giờ cũng coi như mình đang học ngoại ngữ đầu tiên. Tiếp xúc với người giỏi ngoại ngữ đó tôi không bao giờ để lộ ra rằng mình biết các ngoại ngữ khác để tiện cho việc học hỏi. ("stay foolish" của Steve Jobs cũng là như vậy đó). Điều này giúp tôi giữ vững quyết tâm và ổn định tâm lý khi học.
Nguyên nhân thứ ba là sự xung khắc giữa các ngoại ngữ với nhau trong quá trình học. Bạn nào học Anh với Nhật chắc không lạ gì cái này. Nếu không cẩn thận thì thứ tiếng này có thể "đá" thứ tiếng kia khiến cho người học dễ nhầm lẫn, biến lợn lành thành lợn què. Thậm chí với các thứ tiếng giống nhau về từ vựng và ngữ pháp như Nhật với Hàn tưởng là sẽ hỗ trợ được cho nhau trong quá trình học nhưng thật ra lại dễ lẫn vào nhau. Chính vì vậy nên việc phân định rõ ràng ngoại ngữ mình đang học với ngoại ngữ mình đã biết là rất quan trọng. Để chúng trộn lẫn với nhau thì rốt cuộc cả hai sẽ cùng dở. Để làm được điều này cần phải luyện tập rất nhiều. Vậy nên lắm người thấy ngoại ngữ mới đang "phá hoại" ngoại ngữ cũ của mình thì quyết định bỏ luôn.
Nguyên nhân thứ tư là do đã "có tuổi" nên bị cuốn vào công việc và các mối quan hệ, dẫn đến việc không đầu tư đủ thời gian và sự tập trung cho ngoại ngữ mới. Đa phần sinh viên ra trường xong là cũng xong việc học. Đi làm về đã mệt rồi, lại phải đi chơi với anh chị em bạn bè, đồng nghiệp, người yêu, hoặc phải chăm sóc gia đình thì còn thời gian với sức lực đâu mà học. Điều này cũng dễ hiểu thôi. Để giỏi được nhiều ngoại ngữ thì bạn phải đánh đổi không chỉ thời gian công sức mà còn là cả cơ hội phát triển cho tương lai và các mối quan hệ xã hội. Bạn có dám mặc kệ sự ảnh hưởng của người thân và xã hội, hy sinh thời gian, tài chính và các mối quan hệ, đánh đổi vài năm không đi làm hoặc đi làm chút ít để dành thời gian ngồi học không? Trong khi bạn ở vào tình thế phải đi làm vì bạn phải nuôi bản thân và hỗ trợ gia đình, ở vào tâm lý không dám chắc có giỏi được (những) ngoại ngữ đó hay không và học chúng có ích gì cho tương lai hay không thì liệu bạn có dám đặt cược không?
Nguyên nhân thứ năm thì ai rơi vào hoàn cảnh như tôi chắc mới hiểu được. Đó là khó khăn trong việc duy trì các ngôn ngữ để chúng luôn ở trình độ tốt nhất. Bất kể lĩnh vực gì thì sự rơi vãi kiến thức sau một thời gian dài không sử dụng là điều tất yếu. Chính vì vậy nên mỗi ngày tôi đều phải dành thời gian ôn luyện các ngôn ngữ mà tôi biết để có rơi thì nhanh chóng nhặt lại. Chỉ riêng việc đọc báo (mỗi ngôn ngữ chọn ra 5 bài báo thuộc 5 lĩnh vực khác nhau để đọc mỗi ngày) thôi đã ngốn của tôi khá nhiều thời gian rồi. Sau đó còn là đọc tiểu thuyết, xem phim, nghe bản tin... để duy trì chúng và trau dồi một lượng từ vựng khổng lồ nên thời gian dành cho công việc của tôi rất ít ỏi. Nếu không kiên trì thì đã bỏ cuộc từ lâu rồi.
Tác giả 3T

Tôi thấy nhiều bạn phát cuồng vì một số nhân vật cả trong và ngoài nước xưng là nói được vài thứ tiếng. Vốn dĩ tôi và cộng đồng polyglot chân chính (đa phần là những bậc cao niên) chỉ nhếch mép cười rồi thôi, nhưng hôm nay tôi muốn viết vài lời để chia sẻ với các bạn một tầm nhìn, xin lỗi, góc nhìn khác về việc "nói được nhiều thứ tiếng".
1. Ngôn ngữ không giống các môn khoa học khác. Ngôn ngữ không phải là thứ phải tìm tòi khám phá, đưa ra phát kiến và nhận giải Nobel. Ngôn ngữ đơn thuần chỉ là bắt chước, lặp lại cái công cụ biểu đạt suy nghĩ thể hiện qua lời nói và chữ viết mà con người đã làm cả mấy ngàn năm nay. Chính vì vậy, ngôn ngữ là thứ ai cũng có thể học được, miễn là có môi trường và động lực thích hợp. Bản thân tôi chỉ cần 3 tháng trong môi trường thích hợp là có thể giao tiếp tốt một ngôn ngữ mới. Người khác có thể nhanh hơn, có thể lâu hơn nhưng đích đến cũng tương tự. Như thế có được tính là nói được thêm một thứ tiếng không? Có chứ. Nhưng như thế có được tính là biết thứ tiếng đó, tinh thông thứ tiếng đó không? Không!
2. Những bậc thầy am hiểu về ngôn ngữ họ không bao giờ lấy cái việc họ nói được bao nhiêu thứ tiếng để làm niềm tự hào bởi họ hiểu rất rõ cái điều số 1 ở trên. Tự hào về cái việc mà khi được cấp cho một điều kiện tốt thì ai cũng có thể làm được ư? Có mà điên. Chính vì vậy nên họ không đi vào số lượng mà họ đi vào chất lượng. Trong một ngôn ngữ khoảng cách từ việc giao tiếp tốt đến việc bác đại tinh thâm (hiểu truyền thông đa phương tiện, biên phiên dịch đa chuyên ngành, nắm được sự biến đổi cổ kim của ngôn ngữ và sự tương quan giữa ngôn ngữ và văn hoá... nói chung là sử dụng ngôn ngữ đó như một người bản địa) là rất xa. Càng nghiên cứu sâu vào một ngôn ngữ họ càng thấy ngôn ngữ đó bao la rộng lớn, càng thấy mình nhỏ bé nên họ càng kiệm lời. Lấy ví dụ, một người bạn ngoại quốc của tôi dạy toán bằng Pháp ngữ tại đại học quốc gia Hà Nội, rất giỏi tiếng Anh, Pháp, Tây Ban Nha và Ba Lan, nói chuyện với tôi trong quán nhậu bằng tiếng Việt từ đầu đến cuối gần như không vấp phải khó khăn gì nhưng cậu ấy cũng không bao giờ kể tên tiếng Việt vào trong các ngôn ngữ mà cậu ấy biết.
3. Chỉ có những anh "Sơn Đông mãi võ" mới đi khắp nơi để rêu rao rằng tôi nói được tiếng này tiếng kia. Những anh này cả tây cả ta đều có một điểm chung là cái việc họ rêu rao thể hiện rằng họ nói được tiếng này tiếng kia cho thiên hạ thấy rồi lấy làm tự hào thật ra đã phô bày rất rõ trình độ của họ trong con mắt những người hiểu biết. Sự biết võ vẽ đó của họ tuy không qua được mắt cao nhân nhưng cũng đủ để lừa và chiếm lấy sự hâm mộ của những người không hiểu chuyện. Thế nên thay vì chạy theo cái ánh hào quang giả tạo của người khác, tôi mong các bạn hãy tự lắng nghe bản thân mình, tìm kiếm xem sở thích, đam mê của mình là gì để theo đuổi, kiện toàn bản thân và ghi dấu ấn của chính mình trong cuộc đời này. Đừng tốn thời gian hâm mộ chàng đánh cá vì anh ấy biết bơi.

Tác giả 3T

Em nói tiếng Anh mà thỉnh thoảng cứ xianzai ,hao...nói tiếng Trung thì cứ Да ну вот, xong thỉnh thoảng lại no yes loạn hết cả lên.Ý kiến của bác em rất đồng tình ,học ngoại ngữ phải có chút năng khiếu mới được.Mỗi người chắc có năng khiếu học một ngoại ngữ nào đó . Em thì thích tìm hiểu về văn hóa và lịch sử hình thành tiếng nói chữ viết có gì thì bác chỉ giáo cho em với ạ .

BÀN VỀ PHƯƠNG PHÁP HỌC.
Một trong những câu hỏi mình hay nhận được nhất chính là "phương pháp học ngoại ngữ của anh là gì?". Đây là câu hỏi không phải là khó trả lời đối với mình nhưng lại là câu mà mình không muốn trả lời. Vì trả lời rồi các bạn lại không tin, bảo mình giấu nghề.
Thứ nhất xin nói về học theo mục đích. Trên thị trường hiện nay có vô vàn các trung tâm ngoại ngữ, mỗi trung tâm lại ứng dụng một phương pháp học khác nhau. Phương pháp nào cũng được quảng cáo rất mỹ miều, tuy nhiên hiệu quả của nó lại là điều mà nhiều bạn nghi ngờ. Tại sao lại như vậy? Thật ra mỗi phương pháp được xây dựng lên đều nhắm đến một mục đích cụ thể khác nhau. Bạn học vì muốn giao tiếp tốt? Vì muốn thi đỗ đại học? Vì muốn đi thi học sinh giỏi? Vì muốn du học?... Tuỳ theo từng mục đích riêng của bản thân bạn mà chọn trung tâm phù hợp. Tôi có lần nghe thấy có một cô gái thi được ielts 9.0 nói rằng "Đừng học tiếng Anh giao tiếp". Tôi cho rằng đó là một góc nhìn hạn hẹp. Mỗi người tiếp cận với ngoại ngữ đều có một hướng đi riêng cho mình. Có những người chỉ cần giao tiếp đủ để tiếp chuyện khách hàng, có người lại mong muốn giật giải cao trong các kỳ thi... nên việc lấy mục đích học của mình ra làm căn bản để đưa lời khuyên cho nhiều người khác tức là áp đặt góc nhìn của mình vào người ta, rất không hay. Bạn đưa ra một lời khuyên dù đúng dù sai chưa cần biết nhưng xã hội thường nhìn vào những gì bạn đang có để cổ suý hoặc phản bác bạn, và vô hình trung sẽ có nhiều người khác bị ảnh hưởng theo hướng họ không mong muốn.
Nhưng tại sao khi đã chọn đúng phương pháp theo mục đích rồi mà học vẫn không vào? Thật ra mỗi phương pháp giống như một con đường. Con đường có thể có lúc bằng phẳng, có lúc gập ghềnh. Có người chỉ đủ thể lực đi đoạn đường bằng chứ không đi nổi đoạn leo dốc. Có người qua được dốc rồi lại không lội qua suối được. Phương pháp tốt cho người này chưa chắc đã tốt cho người kia. Nhiều người đến trung tâm này, trung tâm kia, tiếp cận với các phương pháp khác nhau mà rồi vẫn loay hoay không biết mình đi thế đã đúng đường chưa. Rồi học hoài không hiệu quả lại thấy nghi ngờ trung tâm, nghi ngờ bản thân mình.
Lỗi này thuộc về cả trung tâm lẫn người học. Các trung tâm nhiều khi thường vẽ ra sự tiện lợi cho học viên khi họ học ở chỗ mình. Tiện lợi được thể hiện bằng một viễn cảnh nhàn nhã khi học, bằng những lời hoa mỹ như học với thầy này thầy kia, phươn pháp này phương pháp kia thì chắc chắn sẽ thành công và học viên chẳng cần tốn nhiều công sức cũng có thể nắm gọn ngoại ngữ đó trong tay. Học viên được thể lại cứ chăm chỉ đi học mà không chịu tự mình cố gắng, không hiểu được rằng học ở trung tâm một thì về nhà phải học gấp bốn gấp năm lần mới lĩnh hội và khai triển được hết những gì đã học. Cuối cùng mèo lại hoàn mèo.
Trong này hẳn có nhiều bạn học để phục vụ thi cử. Tôi có một lời khuyên nhỏ. Những người đạt điểm cao ở một kỳ thi có thể sẽ cho bạn lời khuyên hữu ích khi bạn bước vào đối phó với kỳ thi đó. Muốn có N1 tiếng Nhật? Đơn giản. Tìm đến các "sempai" đã có N1 xin ý kiến rồi ôn đi ôn lại những quyển bộ đề chuyên đối phó với N1. Cứ cày cứ ôn rồi thi kiểu gì cũng qua. Muốn có ielts trên 8 chấm tiếng Anh? Đơn giản. Phương pháp hoàn toàn tương tự. Tất cả các kỳ thi đều có cách đối phó riêng. Điểm số hay chứng chỉ của bạn thể hiện khả năng ghi nhớ, thể hiện tần suất ôn luyện và thi thử của bạn để chinh phục nó. Nhưng điều này không phù hợp với mục đích và phương pháp học của tôi.
Vậy phương pháp học của tôi là gì? Điều đầu tiên tôi muốn nói trong phần này là đích đến của tôi có lẽ khác với các bạn. Tôi học ngoại ngữ để chinh phục ngôn ngữ chứ không phải chinh phục những kỳ thi, những chứng chỉ. Tôi học thêm một ngoại ngữ để sống thêm một cuộc đời, để cảm nhận xem nếu mình là người bản địa nói thứ tiếng đó thì cuộc sống và tâm hồn sẽ phong phú hơn như thế nào chứ không phải để đạt điểm thật cao trong một kỳ thi rồi ngộ nhận mình rất giỏi, thậm chí còn giỏi hơn người bản địa. Phương pháp học của tôi là VÔ PHƯƠNG. Con người ta cứ quá mải mê mất thời gian đi tìm cho ra phương pháp, thử hết chỗ này chỗ kia mà không biết rằng thời gian đó là vàng là bạc, chưa kể tiền bạc, công sức. Như đã nói ở trên, mỗi phương pháp là một con đường. Nhưng nếu bạn hướng tới đỉnh cao trong ngôn ngữ thì dù bạn đi con đường nào bạn cũng phải qua những đoạn bằng phẳng, đoạn gập ghềnh, đoạn lội suối... Có ai học mà không phải học từ vựng, không phải học ngữ pháp, không phải học hành văn? Các phương pháp chỉ là sự sắp xếp lại các đoạn đường, có chỗ chọn đoạn này có chỗ lại chọn đoạn kia để đi trước. Nếu đích đến là một thì cho dù bạn đi con đường nào thì cũng phải qua tất cả các đoạn đường ấy.
VÔ PHƯƠNG tức là không có phương pháp cụ thể. Nếu bạn thật sự thích ngôn ngữ đó, thật sự muốn chinh phục nó thì hãy học ngay đi. Vớ lấy quyển sách dạy ngoại ngữ gần bạn nhất mà đọc, mà làm bài tập đi. Bạn phải tự đi thì nó mới ra con đường. Học không bao giờ là thừa. Cuốn sách nào cũng cho ta kiến thức. Và kiến thức thì khơi gợi thêm kiến thức nên đọc hết cuốn này sẽ lại có hứng thú để đọc cuốn khác. Gặp từ mới không hiểu thì tra và đọc các ví dụ liên quan. Đọc xong ví dụ nếu thấy từ mới tiếp thì lại tra, lại học. Thử nhìn xung quanh mình xem. "Hót rác" là gì biết không? "Cắt móng tay" là gì biết không? "Then cửa" là gì biết không? Thử sờ vào người mình xem. "Rốn" là gì biết không? "Xoáy tóc" là gì biết không? "Đường chỉ tay" là gì biết không? Không biết thì học ngay đi. Gặp người nước ngoài thì cứ tự tin mà giao tiếp. Ta học được chính là từ những lỗi sai mà ta đã mắc phải. Internet có đó thì đọc báo đi, nghe nhạc đi, xem phim đi, học từ tất cả các nguồn sẵn có. Thay vì mất quá nhiều thời gian và công sức vào việc đi tìm trung tâm, đi tìm phương pháp, bằng sự kiên định của mình bạn có thể tự viết cho mình một con đường, theo đuổi nó để rồi một ngày chính bạn cũng sẽ thấy ngỡ ngàng vì những gì mình đã đạt được.



Bài viết của tác giả 3T
P/S : Bài viết mang tính chất tham khảo khảo và mục đích truyền cảm hướng cho người học ngoại ngữ nói chung.

Mọi người giúp mình với... Làm ơi giải thích tại sao chọn đáp án đó với nhé
28. Не окрывай окно. Я уже ... его 5 минут назад.
А. Открывала В. Открыла
33. Стоит ... на этот спектакль. Не пожалеешь.
А. Сходить В. Ходить
47. .... быстрее, иначе опоздаешь на поезд!
А. Собирайся В. Соберись
48. Как хорошо, что вы пришли!.....!
А. Пройдите В. Походите
49. Не .... ко мне больше: я не хочу тебя видеть
А. Приходи В. Приди
51. Мы с ней давно ... на «ты».
А. Вышли Б. Вошли В. Перешли Г. Обошли
54. Боюсь, что её грубость до хорошего не ...
А. Доведёт Б. Поведёт В. Заведёт Г. Подведёт.

Đáp án:
28. Не открывай окно. Я уже открывала его 5 минут назад.
33. Стоит сходить на этот спектакль. Не пожалеешь.
47. Соберись быстрее, иначе опоздаешь на поезд!
48. Как хорошо, что вы пришли! Проходите!
49. Не приходи ко мне больше: я не хочу тебя видеть.
51. Мы с ней давно перешли на «ты».
54. Боюсь, что её грубость до хорошего не доведёт.

masha90 nói:

Đáp án:
28. Не открывай окно. Я уже открывала его 5 минут назад.
33. Стоит сходить на этот спектакль. Не пожалеешь.
47. Соберись быстрее, иначе опоздаешь на поезд!
48. Как хорошо, что вы пришли! Проходите!
49. Не приходи ко мне больше: я не хочу тебя видеть.
51. Мы с ней давно перешли на «ты».
54. Боюсь, что её грубость до хорошего не доведёт.

Click to expand...

Câu 47 hình như có chút nhầm lẫn cô ạ, e xem đáp án thì đáp án A. Nhưng cô có thể giải thích tại sao chọn các đáp án của các câu khác k ạ. Phần này e chưa hiểu rõ lắm.

Câu 28. Chọn открывала vì đây là động từ “mở” ở thì quá khứ (thể chưa hoàn), ý muốn nói rằng cách đây 5 phút tôi (tớ) đã mở cửa sổ (và đã đóng lại rồi), bây giờ không cần mở nữa. Nếu chọn thể hoàn thành (открыла) thì tức là kết quả vẫn còn (cửa sổ vẫn đang mở), mệnh đề đầu câu trở nên vô nghĩa.
Câu 33. Chọn сходить (thể hoàn thành) vì đây là lời khuyên nên đi xem vở kịch, và tất nhiên là chỉ đi một lần thôi chứ có phải là khuyên đi xem nhiều lần đâu.
Câu 47. Ừ, kể ra thì dùng hoàn thành thể cũng không sai, nhưng trong những trường hợp tương tự người Nga thường dùng thể không hoàn (cобирайся!).
Câu 48. Bạn có thể thấy là khách đã đến (пришли), và nếu chủ nhà nói: “Пройдите!” thì cũng chẳng sai, nhưng trong những trường hợp tương tự người Nga thường dùng thể chưa hoàn “Проходите!” mặc dù xét về ngữ cảnh thì rõ ràng là chủ chỉ mời khách vào nhà 1 lần thôi chứ có phải nhiều lần đâu mà dùng thể chưa hoàn. Có lẽ là do thói quen chăng (tớ ở Nga lâu, biết rằng có những thứ chắc chắn phải nói thế, nhưng tại sao thì tớ không hiểu lắm).
Câu 49. Cái này thì thuộc về quy tắc rồi: mệnh lệnh thức có chữ “Не” (ý là đừng làm điều gì đó) bắt buộc phải dùng động từ thể chưa hoàn. Ví dụ: “đừng đi” = “не ходи” chứ không phải “не иди”, “đừng ghi chép” = “не пиши” chứ không phải “не запиши” v.v…
Câu 51. Chuyển sang cách xưng hô thân mật hơn (từ вы chuyển sang ты) là chuyển từ trạng thái này sang trạng thái khác nên đương nhiên là dùng động từ перейти.
Câu 54. довести là “dẫn đến”, “đưa đến”. Kiểu cư xử thô thiển bất lịch sự chắc chắn sẽ không đưa đến kết cục hay ho, hơn nữa trong câu có giới từ до (đến), từ đó suy ra phải dùng доведёт.

Em hiểu rồi, cảm ơn cô rất nhiều